Doğum: 11 Kasım 1821 (Moskova, Rus İmparatorluğu)
Meslek: Yazar, Askeri mühendis
Ölüm: 9 Şubat 1881 (Sankt-Peterburg, Rus İmparatorluğu)
Fyodor Dostoyevski’nin Biyografisi
Fyodor Mihayloviç Dostoyevski, 11 Kasım 1821’de Moskova’da doğmuş, Rus ve dünya edebiyatının en büyük isimlerinden biridir. Dostoyevski, eserlerinde insan ruhunun derinliklerine inen psikolojik analizler ve ahlaki sorgulamalar yaparak edebiyata damga vurmuştur. “Dostoyevski kitapları” yüzyıllar boyunca her nesilden okuru etkilemiş ve etkisini hala sürdürmektedir.
Dostoyevski, zor bir çocukluk geçirdi; babası sert ve alkolik, annesi ise hasta bir kadındı. Babasının ölümünden sonra St. Petersburg Mühendislik Okulu’na gönderildi, ancak askerlik ona göre değildi ve edebiyata yöneldi. İlk kitabı “İnsancıklar” 1846’da yayımlandı ve büyük ilgi gördü. Ünlü eleştirmen Belinski, Dostoyevski’nin gelecekte büyük bir yazar olacağını öngörmüştü. Ancak sonraki eserleri “Öteki” ve “Ev Sahibesi” beklenen başarıyı getirmedi.
1849’da Çarlık rejimine karşı faaliyetler nedeniyle tutuklanan Dostoyevski, idam cezasından son anda kurtuldu ve Sibirya’ya sürgüne gönderildi. Bu dönemde yaşadığı zorluklar, eserlerinde derin izler bıraktı. Sürgünden döndükten sonra kaleme aldığı “Suç ve Ceza”, Dostoyevski’nin en ünlü eseri olup, insanın vicdanı ve ahlaki ikilemlerini derinlemesine işler.
Hayatının ilerleyen dönemlerinde yazdığı “Kumarbaz” ve “Karamazov Kardeşler” gibi eserlerinde kişisel zaaflarını ve felsefi sorgulamalarını daha da derinleştirdi. 9 Şubat 1881’de hayatını kaybeden Dostoyevski, günümüzde “Dostoyevski e-kitap” ve “Dostoyevski sesli kitap” formatlarında yeni nesiller tarafından keşfedilmeye devam ediyor.
Fyodor Dostoyevski’nin en ünlü eseri
Fyodor Mihayloviç Dostoyevski’nin eserleri listeleniyor
Romanlar
- (1846) Bednye lyudi (Бедные люди); Türkçe yayım adı: İnsancıklar
- (1846) Dvoynik (Двойник. Петербургская поэма); Türkçe yayım adları: “İkiz,” “Öteki”
- (1849) Netoçka Nezvanova (Неточка Незванова); Türkçe yayım adı: Netochka Nezvanova
- (1859) Selo Stepançikovo i ego obitateli (Село Степанчиково и его обитатели); Türkçe yayım adı: Stepançikovo Köyü
- (1861) Unijennye i oskorblennye (Униженные и оскорбленные); Türkçe yayım adı: Ezilmiş ve Aşağılanmışlar
- (1862) Zapiski iz mertvogo doma (Записки из мертвого дома); Türkçe yayım adı: Ölüler Evinden Anılar
- (1864) Zapiski iz podpolya (Записки из подполья); Türkçe yayım adı: Yeraltından Notlar
- (1866) Prestuplenie i nakazanie (Преступление и наказание); Türkçe yayım adı: Suç ve Ceza
- (1867) Igrok (Игрок); Türkçe yayım adı: Kumarbaz
- (1869) Idiot (Идиот); Türkçe yayım adı: Budala
- (1872) Besy (Бесы); Türkçe yayım adı: Ecinniler
- (1875) Podrostok (Подросток); Türkçe yayım adı: Delikanlı
- (1881) Brat’ya Karamazovy (Братья Карамазовы); Türkçe yayım adı: Karamazov Kardeşler
Kısa Öyküler
- (1847) Roman v devyati pis’mah (Роман в девяти письмах); Türkçe yayım adı: “Dokuz Mektupluk Roman”
- (1847) “Gospodin Prokharçin” (Господин Прохарчин); Türkçe yayım adı: “Bay Proharçin”
- (1847) “Hozyayka” (Хозяйка); Türkçe yayım adı: “Ev Sahibesi”
- (1848) “Polzunkov” (Ползунков); Türkçe yayım adı: “Polzunkov”
- (1848) “Slaboe serdtse” (Слабое сердце); Türkçe yayım adı: “Bir Yufka Yürekli”
- (1848) “Çujaya jena i muj pod krovat’yu” (Чужая жена и муж под кроватью); Türkçe yayım adı: “The Jealous Husband” Kıskanç Koca
- (1848) “Çestnıy vor” (Честный вор); Türkçe yayım adı: “Namuslu Bir Hırsız”
- (1848) “Elka i svad’ba” (Елка и свадьба); Türkçe yayım adı: “A Christmas Tree and a Wedding” Bir Noel Ağacı Ve Düğün
- (1848) Belye noçi (Белые ночи); Türkçe yayım adı: Beyaz Geceler
- (1857) “Malen’kiy geroy” (Маленький герой); Türkçe yayım adı: “Küçük Kahraman”
- (1859) “Dyadyuşkin son” (Дядюшкин сон); Türkçe yayım adı: “Amcanın Rüyası”
- (1862) “Skvernıy anekdot” (Скверный анекдот); Türkçe yayım adı: “Tatsız Bir Olay”
- (1865) “Krokodil” (Крокодил); Türkçe yayım adı: “Timsah”
- (1870) “Veçnıy muj” (Вечный муж); Türkçe yayım adı: “Ebedi Koca”
- (1873) “Bobok” (Бобок); Türkçe yayım adı: “Bobok”
- (1876) “Krotkaya” (Кроткая); Türkçe yayım adı: “Uysal Bir Ruh”
- (1876) “Mujnik Marey” (Мужик Марей); Türkçe yayım adı:Köylü Marey
- (1876) “Mal’çik u Hrista na elke” (Мальчик у Христа на елке); Türkçe yayım adı: Mesih’in Noel ağacı Boy de
- (1877) “Son smeşnogo çeloveka” (Сон смешного человека); Türkçe yayım adı: Gülünç Bir Adamın Düşü”
Kurgusal olmayan eserler
- (1863) Yaz İzlenimleri Üzerine Kış Notları (Zimniye zametki o letnih vpeçatleniyah – Зимние заметки о летних впечатлениях)
- (1873–1881) Bir Yazarın Günlüğü (Dnevnik pisatelya – Дневник писателя)
Dostoyevski ünlü sözleri ve aforizmalar
- Sırf kalp kırmamak, kendime yakışanı yapmak için cevap veremediğim herkes kendini haklı zannetti…
- Düşmanların mı var? Ne hoş. Bu hayatta bazı konularda karakterli bir duruş sergilemişsin demektir.
- İnsanlara saygın sonsuz fakat sabrın sınırlı olsun.
- İçten, güzel olan her şey, daima bağışlatır kendini.
- İyi adamlar yalnızlıktan ölüyor. İyi kadınlarsa kötü adaların balkonlarından gökyüzüne bakarken
- Her insan herkes karşısında her şeyden sorumludur.
- Sevgi her zaman karşılık görür, kin de.
- Zamana güven, her şey unutulur.
- Yanlış kişiden samimiyet beklediğin an, kırılıyorsun.
- İktidar, ancak eğilip onu almak cesaretini gösterenlere verilir. – Dostoyevski – Suç ve Ceza
- Ayağının altındaki kaldırım taşları gibi her şey sağır, her şey cansızdır onun için.- Fyodor Mihailoviç Dostoyevski – Suç ve Ceza
- Bizim gibi basit ve ölümlü insanlar en nihayetinde kaybediyordu. – Fyodor Mihailoviç Dostoyevski – Kumarbaz
- Tok olan açın halinden anlamaz derler; ama bazen, aç olan da açın halinden anlamıyor…!
- Hayatta hep mutlu olursam hayalini kuracak neyim kalır?
- Sevgi ile kin kalpte uzun süre barınamaz.
- Eğer kirli bir ırmağı içine alıyorsan, bozulmadan kalabilmen için deniz olmalısın.
- Olgunlaşmak; Hiçbir şeye şaşırmamaktır…
- İnsan aklı çoğaldıkça, can sıkıntısı artar.
- Bir fikir ayrılığına rağmen karşındakine saygı duyabiliyorsan, insan olmuşsun demektir.
- Kapılarını kilitlemelerini gerektirecek bir şeyleri olmayan insanlar ne mutludurlar, değil mi?- Fyodor Mihailoviç Dostoyevski – Suç ve Ceza
- Zaten insanlar mutsuz olmadıkça başkalarının mutsuzluğunu anlamıyor. Mutsuz bir insanın hassasiyeti çok daha kuvvetli oluyor. – Fyodor Mihailoviç Dostoyevski – Beyaz Geceler
- Anacığım, hayatın gerçek yüzünü yazar adı verilen kâğıt karalayıcılarından değil benden öğrenebilirsin. – Fyodor Mihailoviç Dostoyevski – İnsancıklar
- Bir insanın sevilmesi için kendini göstermemesi gerekir; yüzünü gösterdi mi sevgi ortadan silinir. – Fyodor Mihailoviç Dostoyevski – Karamazov Kardeşler
- Olmaz, bakarsın bir süre sonra ona sarıldığımı hatırladığında, diye düşündü, belki de tiksintiyle ürperir, onun hak etmediğim öpücüğünü çaldığımı düşünür! ‘ – Fyodor Mihailoviç Dostoyevski – Suç ve Ceza
- Her mutsuzluğun ötesinde yine yaşam bekler; ama insana özgü bir yeteneksizliktir yaşayamamak. Yoksa hangi balık boğmuş kendini, hangi serçe atlamış damdan.
- Hepsinin halinde, en yakınlarının beklenmedik bir felaketi karşısında bile insanlarda her zaman görülen tuhaf bir sevinç duygusu vardı. ‘ – Fyodor Dostoyevski – Suç ve Ceza
- Yapayalnız olmanın, tek başına kalmışlığın sonsuz acı verici karanlık duygularıyla doluvermişti birden yüreği. – Fyodor Mihailoviç Dostoyevski – Suç ve Ceza
- “Mantığın durduğu yerde şeytan yardım eder.” – Fyodor Dostoyevski – Suç ve Ceza
- Demek beni sevmiyorsun?.. Dünya, hayır anlamında başını salladı. Svidrigaylov umutsuzlukla fısıldadı: – Beni… Sevemez misin? Hiçbir zaman? – Fyodor Mihailoviç Dostoyevski – Suç ve Ceza
- “Ama toplum, muhafazakarlık görevini yerine getirmek için çok kez bu insanları asıp kesiyor ya da her türlü hareket imkanından mahrum ediyor. Ama yine aynı toplum, bir nesil sonra bu astığı insanların anıtını dikip onlara tapıyor… İlk bölüm şimdinin adamıyken, ikinci bölüm, hep geleceğin adamıdır. Birinciler dünyayı korur ve onun nüfusunu çoğaltır, ikincilerse onu hareket ettirir ve asıl amacına doğru yürütürler.” – Fyodor Mihailoviç Dostoyevski – Suç ve Ceza
- Sevmek; Güzel birinde aşkı aramak değil, Bir başkasında; ‘Kendini bulmaktır.
- Aslında insanı en çok acıtan şey; hayal kırıkları değil. Yaşanması mümkünken, yaşayamadığı mutluluklardır.
- Sevmek; güzel birinde aşkı aramak değil. O kişide, bilmediğin bir zamanın beklenmedik bir anında, ‘kendini bulmaktır.
- İnsanların birbirini tanıması için en iyi zaman, ayrılmalarına en yakın zamandır.
- Kalbi olup da aklı olmayan bir kadın, aklı olup da kalbi olmayan bir kadın kadar mutsuzdur.
- Hiçbir şeye şaşmamak, çok akıllı olmanın belirtisidir derler; bence aynı ölçüde ve aynı güçte ahmaklık belirtisidir de.
- İnsan gayeye ulaşmak için çalışmayı sever, fakat ulaşmayı pek istemez; bu hal hiç şüphesiz çok gülünçtür.
- Tanrı olmasaydı her şey mûbah olurdu.
- Evlenme boşanma işi sırf kadınların elinde olsaydı, bir tek nikah sağlam kalmazdı.
- Gözleri sürekli gözlerindeyse sana olan merakındandır; ama gözlerini senden kaçırıyorsa, o gözlerde sana ait birşeyler vardır.
- İnsanın ruhunu yücelten acı, ucuz bir mutluluktan daha değerlidir.
- Hiçbir zaman doğru insan çıkmaz karşına. Ya zaman yanlıştır ya da insan.
- İyi yürekli akılsız bir aptal, kötü yürekli akıllı aptallar kadar mutsuzdur. Bilinen bir gerçek bu. İşte ben iyi yürekli, akılsız aptalın biriyim. Sen de zeki, kötü yürekli bir aptalsın. İkimiz de mutsuzuz, ikimiz de acı çekiyoruz.
- İnsanoğlu çok derin bir varlıktır. Ben tanrı olsaydım bu kadar derin yaratmazdım.
- Bu dünyadaki en zor şey, kendi kendine sadık kalmaktır.
- Düştüğünde yanında olan değil, kalkman için el uzatan dosttur. Unutma, kötü günde katkısı olmayanın iyi günde hissesi yoktur.
- Rus’u kazıyın, altından kesinlikle Kazak çıkar.
- Seni benden koparıyorlar. Hayır, hayır! Seni değil; kalbimi koparıp götürüyorlar. Nasıl iştir bu? Hem ağlıyor, hem gidiyorsun.
- Herkesin yanlış yaptığı şeyi sen doğru yaparsan; Herkesin yaptığı doğru, senin yaptığın yanlış olur.
- Bir anne için, evladının kapısında durup, ondan sadaka ister gibi sevgi dilenmekten daha onur kırıcı bir şey olamaz.
- Bil ki, İnsanın değerini varlığı değil yokluğu gösterir. Unutma, Yokluğu bir şey değiştirmeyenin, varlığı gereksizdir.
- Bir kadının yaşamı; herhangi bir erkeğe boyun eğip bağlanmak için bir arayıştan başka bir şey değildir.
- Doğruluk yolundan ayrılmayanların, ermişlerin ve din uğruna ölenlerin hepsi mutluydu. – Fyodor Mihailoviç Dostoyevski – Karamazov Kardeşler
- Her aşk geçicidir ama uyumsuzluk bakidir. – Fyodor Mihailoviç Dostoyevski – Ezilenler
- Şimdi neyim ben? Bir sıfır. Yarın ne olabilirim? Yarın, dirilip yeniden yaşamaya başlayabilirim! Tümüyle mahvolup gitmeden önce, içimdeki insanı bulabilirim. – Fyodor Mihailoviç Dostoyevski – Kumarbaz
- Aşk!.. Aşk her şeydir. Aşk bir kızın, değeri elmaslarla ölçülemeyecek servetidir. Böyle bir aşk için her şeyini verecek, bile bile ölüme gidecek erkekler vardır. Ya seninkinin değeri nedir? – Fyodor Mihailoviç Dostoyevski – Yeraltından Notlar
- Bizler günahla, haksızlıkla, çeşitli dalaverelerle kapalıyız, ama dünyanın bir köşesinde kutsal, büyük birisi var; o, hak yolundadır, hakka ulaşmıştır, öyleyse dünya da hak vardır; günün birinde bize de gelmesini bekleyebiliriz. Kitapların vaat ettiği gibi, bir gün bütün dünyada hükmünü sürmeye başlayacaktır. – Fyodor Mihailoviç Dostoyevski – Karamazov Kardeşler
- Ne ben bir kimseye benziyordum, ne de bir başkası bana. “Onlar hep birlikte, bense onlardan farklıydım” diye derin düşüncelere dalıyordum. Bundan da anlaşılıyor ki, henüz çok toydum. – Fyodor Mihailoviç Dostoyevski – Yeraltından Notlar
- Bazı garip dostluklar vardır. İki dost ellerinden gelse birbirlerini yerler ya, yine de içtikleri su ayrı gitmez ömürleri boyunca. Birlikte olmadan edemezler. İkisinden biri aklına esip de bu dostluk bağını koparayım dese, hemen ertesi gün yatağa düşer, belki kederinden ölebilir bile. – Fyodor Mihailoviç Dostoyevski – Cinler
- Bizim gibi basit ve ölümlü insanlar en nihayetinde kaybediyordu. – Fyodor Mihailoviç Dostoyevski – Kumarbaz
- Olaylar elle tutulur, olaylar kendini belli eder, olaylar her şeyi açığa vurur ama duygular başka şeydir. – Fyodor Mihailoviç Dostoyevski – Karamazov Kardeşler Cilt: 2
- Ezilen bir adama, etrafındaki herkesin velinimet kesilmesi son derece ağır gelir. – Fyodor Mihailoviç Dostoyevski – Karamazov Kardeşler
- “Baylar, yemin ederim, her şeyi fazlasıyla anlamak bir hastalıktır; hem de tam anlamıyla, gerçek bir hastalık. Normal bir insanın anlayış gücü çok olmamalıdır.” – Fyodor Mihailoviç Dostoyevski – Yeraltından Notlar
- Pederlerim ve hocalarım , bazen, “Cehennem nedir ?” diye düşündüğüm olur. Bence cehennem, sevememekten doğan bir acıdır. – Fyodor Mihailoviç Dostoyevski – Karamazov Kardeşler
- Her şeyi fazlasıyla anlamak bir hastalıktır; hem de tam anlamıyla, gerçek bir hastalık. – Fyodor Mihailoviç Dostoyevski – Yeraltından Notlar